BN DeStem heeft opvallende verschillen ontdekt in de manier waarop mantelzorg in West-Brabant wordt beloond. Niet alleen als het gaat om een bonus in de vorm van een bedrag, winkelbon, lunch, dansavond of zelfs een gesponsorde cursus cake bakken.

In de ene gemeente moet de zorgvrager – opa op zes hoog – zelf aankloppen voor de beloning van zijn mantelzorger, in de andere is het zijn hulpverlenende kleinkind dat zich moet melden.

Waar in Zundert een uitgebreid vragenformulier wordt toegestuurd voor 100 euro aan waardebonnen, kun je in Breda met een e-mailtje een VVV-cadeaukaart van 75 euro regelen.

Alle regionale gemeenten (zie pagina hiernaast) hanteren dezelfde kenmerken voor een mantelzorger. Dat is een naaste, doorgaans familie, die minstens drie maanden achtereen minstens acht uur per week gratis zorgt voor bijvoorbeeld zijn bedlegerige vrouw, demente vader, gehandicapte broer of stokoude tante. De mantelzorger kan ook het buurmeisje of een bekende uit een dorp verderop zijn. Die informele hulp is structureel en gaat dus een stuk verder dan een keer afwassen of stofzuigen. De gemeente Dongen omschrijft haar dankbaarheid als volgt: ,,De inzet van deze mensen is in onze huidige zorgsamenleving van onschatbare waarde. Mantelzorgers maken het mogelijk dat zorgvragers langer in hun eigen vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen en minder afhankelijk zijn van derden. Dat verdient extra waardering en een schouderklopje.”

Dat schouderklopje kun je in de hele regio krijgen, maar de manier waarop, loopt nogal uiteen. Zo waardeert Baarle-Nassau dit werk met 150 euro cash, terwijl Steenbergen een zogeheten waarderingspas ter waarde van 50 euro aanbiedt. Te besteden bij de plaatselijke middenstand. Woensdrecht beloont mantelzorgers met hetzelfde bedrag, maar doet er nog een feestelijke dag van de mantelzorg bij en biedt gratis cursussen aan om die vrijwilligers nóg beter voorbereid hun liefdewerk te kunnen laten doen.

Het is best raar dat gemeenten in dezelfde regio zo uiteenlopend hun waardering tonen, vindt coördinator Katja Kley van het steunpunt Mantelzorg Bergen op Zoom. Daar haalden vorig jaar 1500 mensen een verrassingsbox op. Dit jaar rekent Kley op 1700 waarderingen. Inhoud: een VVV-bon van 25 euro, een blad met ervaringsverhalen van mantelzorgers, een bedankbriefje van de wethouder en een attentie.

,,De verschillen zijn fors, het beleid is diffuus. Dat is wel jammer. Ik pleit voor eenduidig beleid”, zegt Kley. Zo heeft Roosendaal een waardecheck van 100 euro, maar klopten daar vorig jaar nog geen duizend mantelzorgers aan. Als dat aantal beduidend stijgt, wordt het Roosendaalse bedrag waarschijnlijk lager.

In de meeste gemeenten is dat bij de begrotingsbehandeling een jaarlijks terugkerende discussie. Zeker in grotere plaatsen kan deze post flink oplopen als steeds meer mantelzorgers aanspraak maken op de bonus. Zo hield Etten-Leur geld over in 2017, maar kwam zij door verdubbeling van het aantal aanvragen vorig jaar onverwacht 50.000 euro tekort. Daar moet de raad nog een besluit nemen: óf meer geld op de begroting, óf beknibbelen op de waarde van de cadeaubonnen.

,,De waardering blijkt niet alleen uit de hoogte van een bedrag of waarde van een cheque”, signaleert Kley. ,,Wij begeleiden in Bergen op Zoom mantelzorgers op diverse manieren bij hun hulp. Ze hebben daar niet voor gekozen, hè. Moeder is plots ziek geworden, er is geen andere familie om eens met opa te wandelen of voor hem te koken. Wij proberen hun effectief te adviseren of werk uit handen te nemen door andere hulp in te schakelen. En we houden hen op de hoogte van activiteiten en regelingen. In mijn ogen is dat in de hele mantelzorgwaardering zeker zo belangrijk